Toàn tỉnh hiện có 3.227/3.253 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên hoạt động khai thác thủy sản (KTTS) vùng khơi lắp thiết bị giám sát hành trình tàu cá (thiết bị VMS) và được cấp phép KTTS. Còn lại 26 tàu không hoạt động do hư hỏng, nằm bờ nên chưa lắp thiết bị VMS, chưa làm thủ tục cấp phép KTTS; số tàu cá này được kiểm soát chặt chẽ không cho ra khơi.

Kiểm soát chặt

Công tác tuyên truyền về việc tuân thủ các quy định trong KTTS được triển khai thường xuyên, giúp ngư dân hiểu rõ để thực hiện đầy đủ. Ngư dân Nguyễn Văn Luyến, ở phường Trần Phú (TP Quy Nhơn), chủ 4 tàu đánh bắt xa bờ, chia sẻ: “Tàu cá khi KTTS phải duy trì tín hiệu VMS hoạt động 24/24 giờ tự động nhắn tin về bờ qua hệ thống vệ tinh, với tần suất 2 giờ/lần (đối với tàu cá có chiều dài từ 24 m trở lên) và 3 giờ/lần (đối với tàu cá có chiều dài từ 15 m đến dưới 24 m). Chúng tôi nắm rõ và tuân thủ quy định, khi chuẩn bị đi biển sẽ kiểm tra kỹ lưỡng các thiết bị trên tàu để vươn khơi hoạt động thông suốt”.

Trạm bờ Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) theo dõi tàu cá hoạt động qua hệ thống giám sát tàu cá.  Ảnh: NGỌC NHUẬN

Theo luật định, tàu cá bị mất tín hiệu thiết bị VMS khi đang hoạt động trên biển có thời gian khắc phục trong vòng 10 ngày. Nếu quá thời gian quy định mà không khắc phục được phải đưa tàu vào bờ.

Ngư dân Huỳnh Chánh Thi, ở phường Hoài Hương (TX Hoài Nhơn), chủ 4 tàu đánh bắt xa bờ, tâm tình: “Hồi tháng 6 năm nay, tàu cá BĐ 96231-TS của tôi mới ra khơi được vài ngày thì bị mất tín hiệu kết nối VMS, tôi lập tức báo cho ngành chức năng của tỉnh, cũng như đơn vị lắp đặt VMS hỗ trợ khắc phục nhưng không được, buộc tàu phải quay về bờ, chấp nhận lỗ tổn chuyến biển hơn 300 triệu đồng”.

Cùng với việc tăng cường phối hợp quản lý tàu cá ra vào cảng, tàu cá hoạt động KTTS, lực lượng BĐBP tỉnh cũng phối hợp kiểm tra, xử lý tình trạng tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS. Trung tá Nguyễn Kim Hoàng, cán bộ Trạm Kiểm soát biên phòng Mũi Tấn (Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Quy Nhơn), cho biết: “Ngoài kiểm tra các giấy tờ, thiết bị PCCC, áo phao, danh sách thuyền viên… đối với tàu ra vào cảng, chúng tôi còn kiểm tra niêm phong kẹp chì thiết bị VMS lắp đặt trên tàu cá. Đơn vị còn được giao theo dõi tàu cá của TP Quy Nhơn, khi có thông báo của ngành thủy sản tàu cá Quy Nhơn mất kết nối VMS, chúng tôi sẽ phối hợp ngành chức năng của thành phố đến nhà chủ tàu vận động họ liên hệ với tàu để khắc phục”.

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Tuy nhiên, vẫn còn không ít trường hợp chưa thực hiện nghiêm các quy định, được các cơ quan chức năng đưa vào danh sách xử lý, tùy theo mức độ vi phạm. Từ đầu năm đến nay, ngành chức năng của tỉnh đã phát hiện 1.471 lượt/574 tàu mất kết nối VMS trong quá trình hoạt động trên biển; trong đó, có 55 lượt tàu mất kết nối trên 10 ngày.

Trong số 55 lượt tàu mất kết nối VMS trên 10 ngày, có 43/44 tàu cá về bến trong tỉnh đã bị xử phạt hành chính với tổng số tiền hơn 1 tỷ đồng, 1 trường hợp không xử phạt do nguyên nhân bất khả kháng gặp thời tiết xấu không thể vào bờ trước 10 ngày. Còn lại 11 tàu cá về bến ngoài tỉnh, tỉnh Bình Định có văn bản đề nghị lực lượng chức năng các tỉnh bạn phối hợp xử lý 4 trường hợp, 7 trường hợp còn lại các tỉnh chưa có thông tin phản hồi.

Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Phúc cho biết: Thực hiện Công điện số 1058/CĐ-TTg ngày 4.11.2023 của Thủ tướng Chính phủ về tập trung các giải pháp cấp bách chống khai thác IUU, tỉnh Bình Định tiếp tục triển khai nhiều giải pháp thực thi Luật Thủy sản, quy định IUU, đặc biệt quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá; xử lý các trường hợp tàu cá không duy trì kết nối tín hiệu VMS theo quy định, đặc biệt xác minh xử phạt nghiêm trường hợp tàu cá mất tín hiệu kết nối VMS trên 10 ngày. Cùng với đó, chúng tôi thường xuyên tổ chức các đoàn công tác gặp gỡ ngư dân có tàu cá thường xuyên di chuyển ngư trường hoạt động ngoài tỉnh hằng năm không đưa tàu về địa phương để tuyên truyền, vận động bà con chấp hành pháp luật, không vi phạm vùng biển nước ngoài.