Diễn biến phức tạp

Thời gian qua, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) luôn được chú trọng, góp phần quan trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân trên cơ sở tuân thủ pháp luật, giữ vững sự ổn định về an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo tiền đề phát triển KT-XH. Tuy nhiên, nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan ảnh hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân, dẫn đến tình hình khiếu kiện trong cả nước nói chung, Bình Định nói riêng có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp.

Đối thoại, giải quyết khiếu nại của công dân tại trụ sở Ban Tiếp công dân tỉnh vào tháng 3.2024. Ảnh: Thanh tra tỉnh

Chỉ tính riêng trong năm 2023, các cấp, các ngành trong tỉnh đã tiếp 3.398 lượt/3.873 người đến trụ sở tiếp công dân và các cơ quan Nhà nước trình bày 2.768 vụ việc KNTC, kiến nghị, phản ánh; tăng 119 lượt/228 người so với năm 2022. Trong quý I/2024, các cấp, các ngành tiếp 623 lượt/832 người trình bày 553 vụ việc (tăng 122 lượt/151 người và 119 vụ việc so với cùng kỳ năm 2023), trong đó có 6 đoàn đông người/65 lượt người tham gia.

Nội dung KNTC, kiến nghị, phản ánh chủ yếu vẫn liên quan đến lĩnh vực đất đai, thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi thu hồi đất để triển khai các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh.

Đáng chú ý, một số vụ công dân chưa thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình trong việc KNTC; tập trung khiếu kiện đông người. Một số công dân ra Hà Nội đến các cơ quan Trung ương khiếu nại nội dung cũ đã được UBND tỉnh và các bộ, ngành Trung ương xem xét, giải quyết. Một số trường hợp công dân bị các phần tử xấu lợi dụng xúi giục, kích động, liên kết, vận động tập trung khiếu kiện đông người, gây áp lực đối với chính quyền đòi giải quyết theo yêu cầu không chính đáng.

Điển hình là vụ khiếu nại của ông Lê Văn Hải và một số công dân ở tổ 23, khu phố  3, phường Nhơn Phú (TP Quy Nhơn) liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư do ảnh hưởng Dự án CEPT phường Nhơn Bình. Dù được đối thoại nhiều lần và giải quyết đúng theo quy định của pháp luật, nhưng ông Hải vẫn không chấp nhận, KNTC kéo dài đến Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương.

Ông Hải thường xuyên lôi kéo, kích động các hộ dân tụ tập khiếu kiện đông người. Hơn nữa, còn xúc phạm đến uy tín, danh dự, nhân phẩm các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và chính quyền tỉnh. Do đó, ông Hải đã bị khởi tố, bắt tạm giam vào tháng 9.2020. Đến ngày 31.3.2021, TAND tỉnh đã xét xử, tuyên phạt ông Hải 4 năm tù về tội lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo Điều 331 Bộ luật Hình sự.

Dân chủ đi đôi với kỷ cương pháp luật

Thực trạng trên bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Trong đó, đáng chú ý là các thế lực thù địch thông qua các đối tượng bất mãn, cơ hội chính trị trong nước lợi dụng tâm trạng bức xúc cùng sự thiếu hiểu biết pháp luật của người dân để kích động, xúi giục, lôi kéo họ khiếu kiện đông người, gây rối ANTT. Xa hơn, bọn chúng tham vọng sẽ gây áp lực nhằm can thiệp vào quá trình xây dựng hệ thống pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho việc hình thành các tổ chức “xã hội dân sự”, các tổ chức chính trị đối lập, hợp pháp hóa các hoạt động tuyên truyền xuyên tạc, vu cáo, biểu tình, bạo loạn chống Đảng và Nhà nước ta.

Trước tình hình đó, các cơ quan chức năng cần tích cực, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đất đai, chính sách đền bù giải phóng mặt bằng.

Quá trình chỉ đạo công tác giải quyết KNTC, ưu tiên giải quyết các quyền lợi chính đáng của người dân, nhưng phải bảo đảm hài hòa với lợi ích chung của Nhà nước, DN. Đồng thời, cần thực hiện tốt phương châm dân chủ đi đôi với kỷ cương pháp luật; kiên quyết xử lý nghiêm theo pháp luật đối với những phần tử quá khích, lợi dụng dân chủ, quyền KNTC để gây rối trật tự công cộng, cản trở, chống đối, xúc phạm người thi hành công vụ.

Mặt khác, cần tăng cường tuyên truyền trong nhân dân về âm mưu, hoạt động của kẻ địch lợi dụng quyền KNTC để lôi kéo, kích động người dân gây rối. Từ đó, người dân tự giác tham gia công tác phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với các hoạt động lợi dụng quyền KNTC để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.