TX Hoài Nhơn có diện tích trồng dừa lớn nhất tỉnh với gần 2.890 ha, tập trung chủ yếu ở các phường Hoài Thanh Tây, Tam Quan Nam, Hoài Xuân… Cây dừa không chỉ góp phần làm đẹp cảnh quan mà còn mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình.

Tuy nhiên, việc phát triển bền vững cây dừa của TX Hoài Nhơn đối diện với không ít thách thức do năng suất thấp, thị trường tiêu thụ không ổn định và những vấn đề về kỹ thuật canh tác. Ngoài ra, giá dừa thương phẩm không ổn định do nhiều yếu tố khách quan đã ảnh hưởng lớn đến thu nhập của người dân, cũng như nguồn nguyên liệu cho các cơ sở chế biến.

Người trồng dừa ở TX Hoài Nhơn sử dụng phân hữu cơ để cải tạo vườn dừa có hiệu quả. Ảnh: T.N

Nhằm giải quyết những vấn đề trên, trong những năm gần đây, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TX Hoài Nhơn đã triển khai thực hiện nhiều mô hình thâm canh cây dừa theo tiêu chuẩn hữu cơ. Trong năm 2023, 2024, Trung tâm đã triển khai 3 điểm mô hình thâm canh cây dừa theo tiêu chuẩn hữu cơ, mỗi điểm 1.000 cây dừa. Năm 2025, Trung tâm tiếp tục triển khai 2 điểm mô hình với 2.000 cây dừa theo tiêu chuẩn hữu cơ.

Kỹ sư Trần Thị Kim Oanh, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TX Hoài Nhơn, cho hay: Mô hình tập trung vào việc cải thiện kỹ thuật chăm sóc và bón phân cho cây dừa theo quy trình hữu cơ, giúp cây phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất và chất lượng quả dừa. Theo đó, các hộ dân đã được hướng dẫn và áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, chú trọng vào việc bón phân theo 4 “đúng”: Đúng lúc, đúng loại, đúng lượng và đúng cách. Đặc biệt, việc sử dụng phân hữu cơ không những giúp cây dừa hồi phục nhanh chóng mà còn hạn chế tác động xấu đến môi trường, giảm thiểu ô nhiễm đất và nước.

Ông Lý Thanh Hòa, ở phường Hoài Thanh Tây, cho biết: Cây dừa chủ yếu được trồng phân tán trong các hộ gia đình, phần lớn là các vườn dừa đã trồng lâu năm, đến nay đã trở nên già cỗi. Công tác chăm sóc, bảo vệ vườn dừa chủ yếu theo phương thức canh tác truyền thống. Mặc dù cây dừa đã được trồng rộng rãi, nhưng thu hoạch chỉ đạt trung bình từ 25 - 30 quả/cây/năm. Việc bón phân và chăm sóc cây dừa không được quan tâm đúng mức, khiến chất lượng quả dừa không ổn định và tỷ lệ sâu bệnh hại vẫn còn cao. Từ khi áp dụng các biện pháp canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ, cây dừa phát triển tốt hơn, cho quả nhiều hơn và tỷ lệ sâu bệnh hại ít hơn so với trước đây.

Thực tế cho thấy, nhờ áp dụng kỹ thuật thâm canh theo tiêu chuẩn hữu cơ, cây dừa phát triển mạnh mẽ, các đối tượng sâu bệnh hại như bọ dừa, bệnh đốm lá, sâu nái… được kiểm soát tốt hơn bằng các biện pháp phòng trừ sinh học và thủ công. Các biện pháp vệ sinh gốc, ngọn dừa, tưới nước giữ ẩm và hỗ trợ dinh dưỡng cũng giúp cây dừa có sức đề kháng tốt, hạn chế hiện tượng nứt trái và rụng trái non, tỷ lệ đậu quả cũng cao hơn. Nhờ vậy, năng suất quả đã tăng lên rõ rệt, bình quân mỗi cây dừa đạt 65 quả/năm, cao hơn 25 quả (62,5%) so với vườn dừa truyền thống. Lợi nhuận bình quân đạt 311 - 351 triệu đồng/1.000 cây/năm, cao hơn 71 - 81 triệu đồng/1.000 cây/năm (tăng hơn 25,4%) so với vườn dừa truyền thống. Điều này cho thấy hiệu quả rõ rệt của việc áp dụng thâm canh hữu cơ, với sự đầu tư chăm sóc tốt, đã mang lại năng suất cao và cải thiện chất lượng quả.

Ông Đặng Bình, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TX Hoài Nhơn, cho rằng: Thông qua mô hình, người nông dân biết quan tâm đầu tư chăm sóc bảo vệ cây dừa bằng nguồn phân bón hữu cơ không độc hại, không gây ô nhiễm môi trường, giúp vườn dừa hồi phục dinh dưỡng, tăng tuổi thọ, tăng sức đề kháng, tỷ lệ các đối tượng sâu bệnh thường gây hại ít, cây dừa cho năng suất cao, tăng thu nhập. Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân áp dụng và nhân rộng mô hình này trên toàn thị xã để giúp người dân phát triển bền vững cây dừa, mang lại lợi ích lâu dài cho cả cộng đồng.