Việc nghiên cứu, tổng hợp, tham mưu thực hiện quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực QS, QP được thể hiện trên hai nhiệm vụ cơ bản: Xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trình cấp có thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền; tổ chức thực hiện pháp luật được ban hành đang còn hiệu lực bảo đảm đúng quy định, phát huy hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Nhận thức rõ vị trí, vai trò của pháp luật, cũng như tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật về QS, QP, những năm qua, ngành pháp chế Quân đội đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện các nhiệm vụ trên tất cả các lĩnh vực công tác pháp chế. Với Vụ Pháp chế, Đảng ủy, chỉ huy Vụ thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, thủ trưởng Bộ Quốc phòng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao.

Trong thực hiện xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trình cấp có thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền, Vụ Pháp chế đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan trong và ngoài Quân đội ở các khâu: Tổng kết thi hành pháp luật, lập hồ sơ đề nghị xây dựng, tổ chức soạn thảo, lấy ý kiến tham gia, thẩm định, trình cấp có thẩm quyền xem xét ban hành. Về cơ bản các văn bản đưa vào chương trình soạn thảo, trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền đều đáp ứng các quy định và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn về quản lý nhà nước đối với lĩnh vực QS, QP, cơ yếu của Bộ Quốc phòng và xây dựng, quản lý Quân đội.

Đoàn kiểm tra công tác giáo dục, phổ biến pháp luật, tình hình chấp hành kỷ luật Quân đội và thực hiện Đề án 1371 của Bộ Quốc phòng tiến hành kiểm tra thực tế tại Lữ đoàn Tàu ngầm 189, Quân chủng Hải quân. Ảnh: ĐỨC TUẤN 

Công tác xây dựng các dự án luật và văn bản quy phạm pháp luật ngày càng được chú trọng hơn, Bộ Quốc phòng thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra tiến độ soạn thảo hằng tháng, hằng quý. Các dự án luật và các văn bản được soạn thảo trình ban hành có chất lượng ngày càng cao, nội dung chặt chẽ, thống nhất, đúng quy định, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật hiện hành.

Quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, Vụ Pháp chế chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng xây dựng bảo đảm tiến độ, chất lượng; phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Riêng năm 2024, đã tham mưu trình Bộ trưởng Bộ Quốc phòng báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành Chương trình xây dựng pháp luật với 6 dự án luật, 11 nghị định của Chính phủ, 6 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 96 thông tư của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; đồng thời, chuẩn bị nội dung, chương trình, tham mưu với thủ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì hội nghị triển khai công tác xây dựng pháp luật năm 2024; tham mưu với thủ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng pháp luật. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Quốc hội cũng đã thảo luận, cho ý kiến lần thứ nhất dự án Luật Phòng không nhân dân; đồng thời bổ sung vào chương trình xây dựng pháp luật năm 2025 dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và dự án Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về cấp bậc quân hàm cao nhất của sĩ quan cấp tướng đối với đơn vị thành lập mới.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo tổng kết xong Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Pháp lệnh tình trạng khẩn cấp. Đến nay, Bộ Quốc phòng đã hoàn thành hồ sơ lập đề nghị xây dựng dự án Luật Tình trạng khẩn cấp và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam; Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bổ sung vào chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội năm 2024. Bộ Quốc phòng cũng đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành 4 nghị định; Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ban hành 30 thông tư theo thẩm quyền.

Vụ Pháp chế đã tham mưu có hiệu quả công tác thi hành pháp luật QS, QP; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, hợp nhất, pháp điển, theo dõi xử lý vi phạm hành chính; kiểm tra, trả lời theo yêu cầu của các bộ, cơ quan ngang bộ đối với 100% văn bản quy phạm pháp luật liên quan; kịp thời xử lý hoặc kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành văn bản mới bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Vụ cũng làm tốt chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Bộ Quốc phòng và Cơ quan thường trực Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021-2027” (Đề án 1371); đồng thời, đã tham mưu, đề xuất với Bộ Quốc phòng trong hợp tác quốc tế về pháp luật QS, QP; thực hiện pháp luật về điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, cũng như các vấn đề pháp lý trong công tác thương mại quân sự góp phần bảo đảm thực hiện đúng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của Bộ Quốc phòng trong các hoạt động này.

Thời gian tới, yêu cầu, nhiệm vụ của ngành pháp chế Quân đội đòi hỏi ngày càng cao. Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, Vụ Pháp chế tiếp tục nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với thủ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo, điều hành triển khai thi hành các luật đã được Quốc hội thông qua có liên quan đến Bộ Quốc phòng; đồng thời, triển khai tổng kết, lập đề nghị và xây dựng dự án luật, pháp lệnh thuộc chương trình xây dựng văn bản năm 2024-2025 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; xây dựng các nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng theo đúng chương trình, kế hoạch đã được phê duyệt bảo đảm đúng trình tự, thủ tục, yêu cầu về mặt thời gian và chất lượng, nội dung văn bản.

Vụ Pháp chế cũng tập trung rà soát kế hoạch công tác pháp chế và các chương trình, kế hoạch đã ban hành của cơ quan, đơn vị, tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, hoàn thành mọi nhiệm vụ, mục tiêu đề ra; đồng thời tập trung soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật theo chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Quốc phòng, hạn chế thấp nhất tình trạng chậm muộn, nợ đọng văn bản quy phạm pháp luật; tiếp tục triển khai kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024 và các năm tiếp theo và kế hoạch của Ban chỉ đạo Đề án 1371 của Bộ Quốc phòng trên phạm vi toàn quốc...

Việc triển khai hiệu quả, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện quản lý nhà nước bằng pháp luật, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh trong tình hình mới.