Tuổi thọ trung bình cao, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh còn thấp
Kết quả điều tra dân số giữa kỳ năm 2024, tuổi thọ bình quân năm 2024 của cả nước là 74,7 tuổi. Ðối với tỉnh Bình Ðịnh, tuổi thọ của người dân được cải thiện rõ rệt, năm 2009 là 71,9 tuổi, đến năm 2019 tăng lên 73,5 tuổi, năm 2024 là 74,2 tuổi. Tuy tuổi thọ tăng, song tuổi sống khỏe của người cao tuổi lại không tỷ lệ thuận.
Tuổi thọ cao, nhưng đối mặt nhiều bệnh tật
Các chuyên gia cho rằng, dù tuổi thọ trung bình đã tăng, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh - thời gian sống không bị giới hạn bởi bệnh tật nghiêm trọng - hiện lại thấp hơn nhiều, chỉ đạt 65,4 tuổi. Trong đó, nam giới có tuổi thọ khỏe mạnh là 62,8 tuổi, nữ giới là 68 tuổi. Tuổi thọ trung bình tăng, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh vẫn thấp, phản ánh thực trạng chất lượng sống chưa đạt đến mức mong muốn.
Người cao tuổi điều trị bệnh tại BVĐK tỉnh. Ảnh: M.H
Bác sĩ CKII Nguyễn Bá Hảo, Trưởng khoa Lão (BVĐK tỉnh) thông tin, bình quân bệnh nhân đến khám và điều trị ngoại trú khoảng 60 lượt bệnh nhân/ngày, chưa kể ở các phòng khám chuyên khoa khác như: Nội tiết - cơ xương khớp, tim mạch, tiêu hóa...; trong khi số lượt bệnh nhân nhập viện điều trị nội trú khoảng 12 - 20 bệnh nhân/ngày, chưa kể bệnh nhân chuyển từ các khoa khác đến. “Cùng với quá trình già hóa dân số nhanh, phòng khám Lão khoa tiếp nhận số lượt bệnh nhân cao tuổi đến khám và điều trị ngày một tăng”, bác sĩ Hảo cho hay.
Theo bác sĩ Hảo, nguyên nhân chủ yếu là do mô hình bệnh tật đang thay đổi nhanh chóng, chuyển từ bệnh lây nhiễm sang bệnh không lây nhiễm. Tỷ lệ người cao tuổi mắc đồng thời nhiều bệnh mạn tính cao, trung bình mỗi người mắc từ 3 - 5 bệnh, chủ yếu là bệnh phải điều trị kéo dài, thậm chí suốt đời như tăng huyết áp, tiểu đường, loãng xương…, làm cho việc điều trị phức tạp và cần phối hợp nhiều chuyên khoa. Chi phí y tế cho người cao tuổi theo đó cũng cao gấp 7 - 10 lần người trẻ.
Ở tuổi 75, bà Trần Thị Nh. (huyện Tuy Phước) phải chịu căn bệnh tăng huyết áp, suy tim, thoái hóa khớp. “Thuốc uống suốt đời đã đành, mà tuổi càng cao thì huyết áp càng khó ổn định nên thường xuyên phải vào bệnh viện điều trị”, bà Nh. bày tỏ.
Trong khi đó, ở tuổi 68, ông Lê Hoàng Ng. (TP Quy Nhơn) có hơn 2 năm ra vào khoa Lão khoa (BVĐK tỉnh) liên tục vì tai biến; cuộc sống hoàn toàn phụ thuộc vào sự chăm sóc của người con gái và các nhân viên y tế tại bệnh viện.
“Với những nỗ lực điều trị và phục hồi chức năng, hiện bố tôi có sức khỏe tiến triển tốt, từ nằm liệt hôn mê không biết gì giờ đã tỉnh táo hơn, có thể vận động được và đang tập đi lại. Tuy nhiên, ông còn phải nằm viện nhiều tháng, không dám cho về nhà vì huyết áp biến động liên tục”, con gái ông Ng. chia sẻ.
Cần tăng cường dịch vụ chăm sóc người cao tuổi
Theo Chi cục Dân số (Sở Y tế), những năm gần đây, người cao tuổi đã nhận được nhiều sự hỗ trợ của các tổ chức, chương trình quốc gia (chương trình đái tháo đường tại Bệnh viện Mắt, Bệnh viện Lão khoa Trung ương). Tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, được các cấp chính quyền, đoàn thể địa phương đồng thuận, ủng hộ và có nhiều chính sách chăm lo sức khỏe cho người cao tuổi.
Đến nay, nhiều chính sách hỗ trợ, chăm sóc cho người cao tuổi đã được triển khai như được cấp thẻ BHYT điều trị miễn phí khi khám chữa bệnh, được hưởng trợ cấp chăm sóc hằng tháng khi trên 80 tuổi, thăm hỏi khi ốm đau…
Ngành Y tế đã triển khai việc khám, quản lý sức khỏe định kỳ cho người cao tuổi 1 lần/năm và lập hồ sơ theo dõi sức khỏe cho người cao tuổi tại trạm y tế. Ngoài kinh phí cho chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hằng năm theo quy định (Thông tư số 96/2018/TT-BTC và Thông tư số 35/2011/TT-BYT), trạm y tế cấp xã phối hợp với Hội Người cao tuổi và các ngành liên quan tại địa phương lập kế hoạch tham mưu UBND xã hỗ trợ kinh phí để khám, quản lý sức khỏe cho người cao tuổi. Các chương trình dự án y tế cũng được triển khai như dự án phòng chống tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư...
Các chương trình, kế hoạch phối hợp khám chữa bệnh nhân đạo cho đối tượng là người cao tuổi cũng được cơ sở y tế tích cực thực hiện, điển hình là chương trình khám chữa bệnh về mắt cho người nghèo; dự án về người khuyết tật giúp người cao tuổi phục hồi chức năng tại các cơ sở khám chữa bệnh và phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.
Bà Trần Thị Lệ Kiều, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Dân số cho hay, vấn đề thích ứng với già hóa và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi luôn được đặt ra bởi tốc độ già hóa dân số nhanh chóng. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh xã hội hóa các nguồn lực chăm sóc, thực hiện hiệu quả việc huy động nguồn lực tại chỗ và cộng đồng; lồng ghép các chương trình phát triển KT-XH…