Hướng đi mới trong phát triển du lịch của Tây Sơn
Thời gian gần đây, huyện Tây Sơn tích cực giới thiệu tiềm năng, vẻ đẹp văn hóa, thiên nhiên các địa phương có người dân tộc thiểu số định cư. Không chỉ được người dân địa phương hưởng ứng, hoạt động quảng bá này còn thu hút khá nhiều du khách đến với Tây Sơn. Hướng đi mới trong phát triển du lịch của Tây Sơn bước đầu tạo ra một số tác động tích cực.
Tây Sơn có 7 làng/516 hộ/ 1.829 người dân tộc thiểu số- chủ yếu là đồng bào Bana; gồm các làng M6 (xã Bình Tân), làng Cam (Tây Xuân) và 5 làng thuộc xã vùng cao Vĩnh An. Với lợi thế có vẻ đẹp hùng vĩ của sông, suối, ghềnh thác, núi rừng nguyên sơ, cùng với nét văn hóa đặc trưng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số này giàu tiềm năng, phục vụ tốt cho việc xây dựng các sản phẩm du lịch địa phương.
Một lợi thế rất đáng kể của Tây Sơn là các làng đều có nhà văn hóa, nhà rông được xây dựng khang trang, có đội văn nghệ truyền thống trình diễn thuần thục các nghi lễ, trình thức hội làng, diễn tấu cồng chiêng, múa xoan, kể khan, hơ moan… Cùng với những nét đẹp văn hóa đó, ở lĩnh vực ẩm thực những món ăn như cơm lam, rau rừng, ốc đá, các món nướng từ gà đồi, heo đen, chuột núi… đều đậm đà nét riêng và sự độc đáo, đủ sức thu hút sự chú ý của du khách. Hơn thế nữa cả 7 làng trên đều khá mạnh về phong trào thể thao, đặc biệt là các trò chơi dân gian (bắn nỏ, bắn ná, đẩy gậy). Đây cũng là nơi duy trì khá tốt các nghề thủ công truyền thống (dệt thổ cẩm, đan đát các loại gùi, rổ, rá, thúng từ mây, tre, nứa...).
Sau nhiều năm động viên duy trì, đến nay cả các làng trên đều có nhiều hạt nhân nòng cốt nắm giữ, giàu tâm huyết trong truyền dạy văn hóa, nghề thủ công truyền thống, tích cực trao truyền cho thế hệ trẻ. Có thể kể đến ông Đinh Ngắt ở làng Kon Giọt 2, xã Vĩnh An, người có khả năng tuyệt vời trong chỉnh âm chiêng, biểu diễn một lúc dàn chiêng 14 nhạc cụ; ông Đinh Thưa ở làng Kon Giọt 1, xã Vĩnh An với tài làm nỏ, ná và truyền dạy kỹ thuật bắn nỏ, ná cho thanh niên; các ông Đinh Sơn, Đinh Thành ở làng Cam, xã Tây Xuân - những người kể khan, truyền dạy nghi lễ, nghi thức truyền thống trong các lễ hội; bà Đinh Thị Nhe ở làng Kon Giọt 1 giàu tâm huyết nghề dệt thổ cẩm…
Về cảnh vật thiên nhiên, tại xã Vĩnh An có Thác Đổ trên dòng suối Nước Gộp trải dài dưới tán rừng nguyên sinh cùng với cầu treo Hà Nghe bắc qua suối. Làng Cam có đập Trân trên dòng Suối Cố, nằm gần các vườn cây ăn quả OCOP gần 10 ha. Làng M6 có suối Đồng Đồn nằm đầu nguồn hồ chứa nước Thuận Ninh, gần di tích Chiến thắng Thuận Ninh, là căn cứ cách mạng của huyện trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước... Đây đều là điểm khám phá lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên, núi rừng. Hiện nay, Thác Đổ, đập Trân, suối Đồng Đồn là điểm khám phá của rất nhiều nhóm bạn trẻ vào những dịp cuối tuần.
Tại những nơi này, bước đầu đã hình thành một số sản phẩm du lịch đơn giản như các chuỗi hoạt động chụp ảnh lưu niệm tại cầu treo Hà Nghe; leo núi, vượt suối ngắm thác; tham quan trải nghiệm các vườn cây ăn trái. Sau đó tham quan trải nghiệm, giao lưu tại các làng với các hoạt động dệt thổ cẩm; thi đấu bắn nỏ, bắn ná; giao lưu văn hóa cồng chiêng gắn với hoạt động lửa trại, múa xoan; thưởng thức rượu cần cùng các món ẩm thực được chế biến theo cách truyền thống... Tất cả có thể gói gọn ở xã Vĩnh An.
Cái khó của huyện Tây Sơn là hạ tầng phục vụ phát triển du lịch như cơ sở vật chất đón tiếp, nơi trưng bày, quảng bá sản phẩm truyền thống, cơ sở phục vụ lưu trú chưa được đầu tư bài bản; các điểm đến còn nguyên sơ chưa được đầu tư hệ thống giao thông nội bộ; bà con đồng bào chưa được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng đón tiếp, phục vụ để có thể hình thành sản phẩm du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số của địa phương. Vì vậy hiện nay, huyện Tây Sơn đang tích cực xúc tiến kêu gọi đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn huyện, trong đó có phát triển sản phẩm du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhằm góp phần phát triển KT-XH, nâng cao thu nhập và cải thiện cuộc sống của đồng bào thiểu số, miền núi trên địa bàn của huyện.
Ông Phan Chí Hùng, Chủ tịch UBND huyện, cho biết: “Trong quá trình xây dựng và phát triển du lịch địa phương, huyện đã chú trọng kêu gọi các nhà đầu tư quan tâm, đầu tư khai thác du lịch, dịch vụ vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn. Cụ thể, huyện đã quy hoạch và phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 với tổng diện tích 50 ha khu du lịch Thác Đổ Vĩnh An. Nơi đây có dòng thác cao 40 m, với cảnh quan rừng núi nguyên sơ và dòng suối đá hoa cương muôn hình vạn trạng, nằm lân cận các làng có các hoạt động văn hóa truyền thống sôi nổi, có thể tổ chức để phục vụ du khách. Trước đó, tỉnh và huyện đã đầu tư trên 30 tỷ đồng xây dựng hoàn thiện tuyến đường từ Khu du lịch Hầm Hô đến Khu du lịch Thác Đổ dài trên 3,4 km, liên hoàn vào hệ thống giao thông kết nối các di tích lịch sử, danh thắng trên địa bàn huyện”.