Hội nghị tại điểm cầu Bình Định

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, về tình hình giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 uớc thanh toán đến 31/1/2023 là 12.819,57 tỷ đồng, đạt 1,81% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2022 đạt 2,5%), toàn bộ là vốn trong nước (đạt 1,89% kế hoạch vốn trong nước). Trong tháng 1/2023, các bộ, cơ quan Trung ương và các địa phương đang tập trung triển khai phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án và đang hoàn thiện thủ tục đầu tư để giải ngân kế hoạch vốn nên tỷ lệ giải ngân đạt thấp.

Về tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, về xây dựng cơ chế, chính sách, đã ban hành 69 văn bản quy định cơ chế quản lý, hướng dẫn thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; tuy nhiên vẫn còn 3 văn bản hướng dẫn thực hiện một số nội dung, dự án thành phần thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chưa hoàn thành.

Về phân bổ, giao kế hoạch vốn giai đoạn 2021-2025 còn lại của 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án giao bổ sung 9.547,732 tỷ đồng kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các bộ, địa phương; cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn và các phương án giao kế hoạch vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các địa phương.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương những kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đạt được trong giải ngân vốn đầu tư công, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, đóng góp quan trọng vào phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội đất nước.

Về tồn tại, hạn chế trong công tác này, Thủ tướng nêu rõ, báo cáo và ý kiến phát biểu các đại biểu đã chỉ ra rất cụ thể gồm 39 nhóm vấn đề vướng mắc quy định tại các Nghị định của Chính phủ và văn bản pháp luật liên quan 7 lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường, đấu thầu, ngân sách và công sản, xây dựng, tài nguyên và khoáng sản, đầu tư công.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại hội nghị

Thủ tướng nghiêm khắc phê bình các bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp và chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công; yêu cầu các cơ quan, địa phương nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm, trên cơ sở đó phải quyết liệt triển khai các giải pháp để cải thiện giải ngân vốn đầu tư công tại cơ quan, địa phương mình nhanh và hiệu quả.

Thủ tướng cũng nêu rõ, về vướng mắc liên quan thể chế, cơ chế, chính sách cần phân định chỗ nào của Trung ương thì Trung ương xử lý, cái nào của bộ, ngành, địa phương thì bộ, ngành, địa phương xử lý trên cơ sở có thứ tự ưu tiên. Trong công tác triển khai dự án do giá nguyên vật liệu đầu vào tăng mạnh; nhiều nơi còn thiếu hụt nguồn cung nguyên vật liệu; tăng chi phí doanh nghiệp; chậm trễ trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư.

Công tác chuẩn bị đầu tư còn yếu, chưa được quan tâm, chưa chuẩn; sự điều hành, lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền còn thiếu kiên quyết, chưa vào cuộc để huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; Ban quản lý dự án chưa được kiện toàn, năng lực quản lý các dự án còn hạn chế mà chúng ta chưa có bồi dưỡng năng lực cho các Ban quản lý dự án.

Về triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội vẫn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc: triển khai hỗ trợ 2% lãi suất rất chậm, mới đạt 0,2%; nguồn tăng thu, tiết kiệm chi năm 2021 sau khi sử dụng để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động còn dư hơn 2,8 nghìn tỷ đồng, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chưa đề xuất cụ thể phương án xử lý; còn 14.151 tỷ đồng kế hoạch vốn của Chương trình chưa được báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội; trường hợp không giao kế hoạch trước ngày 31/3 sẽ không được tiếp tục thực hiện. Về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: tỷ lệ giải ngân vốn nguồn ngân sách Trung ương năm 2022, tính đến 30/1/2023, mới đạt 57% kế hoạch.

Thủ tướng nêu rõ, nguyên nhân là các chủ thể liên quan đều có khuyết điểm từ các bộ, ngành, địa phương, cấp ủy, chính quyền trong tổ chức thực hiện công tác này. Theo Thủ tướng, khi phát hiện ra vấn đề còn yếu, thiếu thì cấp ủy, chính quyền phải tích cực, xử lý kịp thời, đồng bộ và toàn diện hơn. Các chủ thể liên quan khác, chưa tập trung quyết liệt; chất lượng các nhà tư vấn thiết kế, giám sát chưa cao; công tác kiểm tra, đôn đốc, nắm tình hình, tháo gỡ khó khăn chưa chặt chẽ, chưa được thực hiện quyết liệt, có tình trạng nhiều cán bộ sợ sai.

Đề cập giải pháp thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, đầu tư công vừa là nguồn lực, vừa là động lực cho sự phát triển; tạo ra công ăn việc làm, góp phần khắc phục những hạn chế, bất cập bên trong và bên ngoài đang tác động chúng ta. Do đó, chúng ta phải tập trung cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả ở các cấp, các ngành; bám sát các Nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, trên cơ sở đó vận dụng, tổ chức thực hiện linh hoạt, sáng tạo ở địa phương; đề cao tính kỷ luật, kỷ cương, nêu cao sự nêu gương; hành động có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; tăng cường sự phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa các cấp, địa phương; tăng cường chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí đầu vào, nêu cao tinh thần đổi mới sáng tạo, bảo đảm hiệu quả, để đầu tư công mang lại nguồn lực cho phát triển; chống tiêu cực, tham nhũng từ khâu xây dựng chính sách, tư vấn, giám sát, lựa chọn nhà thầu…

Đề cập, nhiệm vụ giải pháp thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu rà soát các vướng mắc về pháp lý; thẩm quyền đến đâu xử lý đến đó, không trông chờ ỷ lại; khẩn trương phân bổ chi tiết toàn bộ kế hoạch; tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, phân cấp, phân quyền, chỗ nào vướng luật thì sửa; người đứng đầu các bộ, ngành, cơ quan, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phải chỉ đạo việc này, đưa ra lộ trình thực hiện, tăng cường kiểm tra, giám sát; tập trung làm tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng nhanh, kịp thời, không phát sinh vướng mắc mới, bảo đảm người dân đến nơi ở mới ổn định, bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ; làm tốt công tác dân vận, làm tốt công tác tư vấn dự án, xác định rõ tiêu chuẩn, tiêu chí lựa chọn nhà thầu, tư vấn. Sử dụng vốn đầu tư công trực tiếp làm các công trình hạ tầng, phải dành nguồn lực thu hút nguồn lực xã hội với tinh thần “đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”.

Về nguyên vật liệu, Thủ tướng đề nghị các địa phương dự báo, cân đối lại nguồn và điều chỉnh giữa các địa phương. Làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, có vốn là đầu tư ngay; ứng dụng công nghệ thông tin. Về triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phụ trách lĩnh vực này, kịp thời tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ; yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 31/2022/NĐ-CP trong tháng 2 để tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, thúc đẩy giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2%.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phụ trách lĩnh vực này; đề nghị cơ quan tham mưu là Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Ủy ban Dân tộc, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu dưới sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang; sửa đổi Nghị định 27/2022/NĐ-CP theo hình thức rút gọn…