Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Bình Định

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tình hình chống khai thác IUU sau 5 năm bị Ủy ban Châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” đã có những chuyển biến tích cực và đã được Đoàn Thanh tra của EC ghi nhận, đánh giá tại đợt thanh tra lần thứ 3. Theo đó, EC ghi nhận và đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Bộ NN&PTNT đã phối hợp tốt với các bộ, ngành và địa phương chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều giải pháp tích cực để chống khai thác IUU; chuẩn bị tốt nội dung, kế hoạch, chương trình làm việc với Đoàn Thanh tra của EC, cung cấp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu liên quan đảm bảo tính minh bạch, trung thực và khách quan. Tình hình chống khai thác IUU tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực hơn rất nhiều so với lần thanh tra thực tế lần thứ 2 vào năm 2019, như: Đã hoàn thiện khung pháp lý; công tác theo dõi, quản lý đội tàu, giám sát sản lượng lên bến; thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác trong nước và nhập khẩu; công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính đã được cải thiện và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, hiện nay công tác chống khai thác IUU vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm khắc phục trên thực tế về khung pháp lý, việc quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác và việc thực thi pháp luật, xử lý vi phạm.

Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương, nhất là chính quyền cơ sở đã báo cáo kết quả triển khai các biện pháp chống khai thác IUU; xác định những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế và đề xuất giải pháp thực hiện hiệu quả việc gỡ thẻ vàng IUU.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn phát biểu tại hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Phạm Anh Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết: Sau hơn 5 năm triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của EC, tỉnh Bình Định đã có nhiều nỗ lực triển khai đồng bộ thực hiện các giải pháp cấp bách và bước đầu đã có một số chuyển biến tích cực, nhận thức của người dân được nâng cao, thể hiện sự tuân thủ các quy định trong quá trình hoạt động sản xuất thủy sản; tình trạng vi phạm IUU ngày càng giảm; công tác kiểm tra, giám sát sản lượng xác nhận và chứng nhận nguồn gốc khai thác thủy sản thực hiện tốt. Tuy nhiên, đến nay việc triển khai thực hiện tại Bình Định cũng gặp những khó khăn nhất định như: vẫn còn xảy ra trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ; hệ thống giám sát tàu cá, thiết bị VMS chưa ổn định, thông suốt, nhiều tàu cá bị mất kết nối, bị gián đoạn, vượt ranh giới bị cảnh báo; việc điều tra, xử lý tàu cá khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài chưa kịp thời, chưa đảm bảo tính răn đe, nghiêm minh của pháp luật.

Trong thời gian tới, để khắc phục những hạn chế nêu trên, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tiếp tục triển khai quyết liệt việc xử lý, ngăn chặn tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá bị cảnh báo. Chỉ đạo Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát toàn bộ việc thực hiện Quy trình tiếp nhận thông tin, xử lý dữ liệu giám sát hành trình đối với tàu cá Bình Định có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên vượt ranh giới cho phép trên biển, không duy trì hoạt động hoặc vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động trên biển; bố trí, sắp xếp cán bộ, phân công trực hệ thống Trạm bờ giám sát hành trình 24/24 giờ để tiếp nhận, xử lý, cung cấp thông tin về dữ liệu giám sát hành trình, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để xử lý các tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, không duy trì hoạt động hoặc vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình trong quá trình hoạt động trên biển. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng; giám sát sản lượng tàu cập cảng và xác nhận, chứng nhận thủy sản.

Nhân dịp này, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn đề nghị Bộ Quốc phòng tăng cường các lực lượng chấp pháp tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các vùng biển ranh giới với các nước trong khu vực để kịp thời bảo vệ, ngăn chặn và xử lý tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển các nước. Đề nghị Bộ NN&PTNT xem xét, đề xuất quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá có chiều dài từ 12m đến dưới 15m hoạt động ở vùng lộng; chủ trì, thống nhất quy chế phối hợp giữa các địa phương để quản lý tàu cá của địa phương này nhưng neo đậu ở địa phương khác. Đồng chí Phạm Anh Tuấn cũng đề nghị ứng dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý tại các cảng cá, nhật ký khai thác thủy sản của các tàu cá; tăng mức xử phạt đối với những tàu cá vi phạm; rà soát những tàu cũ và đề nghị không cho ra khơi nếu không đảm bảo yêu cầu.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị. (Ảnh: baochinhphu.vn)

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” thời gian qua.

Để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong thực hiện chống khai thác IUU, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu phải quán triệt tinh thần: Chúng ta thực hiện các giải pháp cấp bách về chống khai thác IUU vì lợi ích quốc gia, lợi ích của người dân và hình ảnh của đất nước trên trường quốc tế; khẳng định Việt Nam là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Trước mắt, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu khẩn trương xây dựng chương trình, kế hoạch hành động trong 180 ngày tới để thực hiện các khuyến nghị của EC trong việc gỡ thẻ vàng IUU. Trong đó, kế hoạch phải nêu rõ, cụ thể trách nhiệm của Chính phủ, bộ, ngành, tỉnh, thành phố, huyện, xã và từng người dân; kế hoạch phải lượng hóa để mọi cơ quan, người dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ đánh giá.

Cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương phải vào cuộc triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Trong đó, tập trung thực hiện các nhiệm vụ: rà soát tổng thể về các biện pháp kỹ thuật, công nghệ để chống khai thác IUU, điều chỉnh các quy định phù hợp với tình hình; rà soát, xây dựng, bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân, thực hiện chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp, đảm bảo ổn định đời sống, sinh kế của ngư dân bền vững; cơ cấu lại các khoản vay của ngư dân theo phân cấp quản lý. Tăng cường công tác tuyên tuyền, vận động ngư dân cam kết không hoạt động khai thác thủy sản trái phép; kiên quyết xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự (nếu có) đối với các tàu cá vi phạm.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng chiến lược lâu dài trong chống khai thác IUU với việc đánh giá tình hình khai thác, nuôi trồng; xây dựng các quy hoạch; tạo sinh kế, chuyển đổi nghề nghiệp bền vững cho người dân...