Những nguy cơ tiềm ẩn

Theo Chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thủy sản (KT-BVNLTS) tỉnh, Bình Định hiện có đội ngũ tàu khai thác thủy sản 7.801 chiếc, với tổng công suất 679.962 CV. Trong đó, tàu khai thác, đánh bắt xa bờ có công suất từ 90 CV trở lên là 2.193 chiếc, số còn lại chủ yếu hoạt động đánh bắt thủy sản ven bờ. Tổng số lao động làm việc trên các tàu cá khoảng 50.000 người, tham gia đánh bắt tại hầu hết các ngư trường trong cả nước.

Điều đáng lo ngại là nhiều tàu cá trong số này đã cũ kỹ, máy móc, thiết bị lạc hậu, hệ thống thông tin liên lạc, định vị… không đầy đủ, nên khả năng chịu đựng sự tác động của gió bão rất kém, dễ xảy ra tai nạn khi hoạt động đánh bắt trong mùa mưa bão. Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở hạ tầng, các bến bãi neo đậu tàu thuyền trong mùa mưa bão ở tỉnh ta hiện còn thiếu và chưa được đầu tư đúng mức; sự phối hợp giữa các ngành chức năng trong tỉnh với ngư dân trong PCLB-TKCN trên biển chưa chặt chẽ, khi xảy ra sự cố rất khó ứng cứu. 

Năng lực PCLB-TKCN trên biển của tỉnh hiện chưa đáp ứng được yêu cầu, đáng chú ý là thiếu phương tiện TKCN, cứu hộ trên biển. Bộ đội Biên phòng tỉnh là đơn vị đảm nhận chính công tác TKCN trên biển, nhưng chỉ có 3 tàu để thực hiện nhiệm vụ này, trong đó, tàu lớn nhất chỉ chịu được sức gió từ cấp 6 trở xuống. Ngành Thủy sản tỉnh cũng chỉ có 1 tàu kiểm ngư chịu được sức gió cấp 5, cấp 6. Trung tâm Phối hợp TKCN quốc gia khu vực II (Đà Nẵng) thì ở quá xa, nên công tác TKCN phần lớn không hiệu quả. Thực tế là những năm qua nhiều tàu cá ở tỉnh ta khi bị nạn ngư dân phải tự cứu lấy nhau hoặc nhờ các đơn vị khác hỗ trợ.

Theo ông Trần Kim Dương, Chi cục phó Chi cục KT-BVNLTS: Với các phương tiện hiện có của tỉnh, rất khó để tổ chức tốt công tác TKCN, cứu hộ trên biển khi xảy ra sự cố trong mùa mưa bão. Do vậy, công tác quản lý tàu thuyền trên biển trong mùa mưa bão cần được quan tâm; đồng thời, tăng cường năng lực thông tin cảnh báo, kêu gọi tàu thuyền vào nơi trú ẩn khi có bão, áp thấp nhiệt đới xảy ra. Tại các địa điểm neo đậu tàu thuyền tránh trú bão, cần tổ chức tốt việc nạo vét luồng lạch, bến bãi, tạo điều kiện thuận lợi cho tàu thuyền ra vào tránh, trú bão an toàn.

Tăng cường PCLB-TKCN trên biển

Để thực hiện tốt công tác PCLB-TKCN trên biển theo phương châm “Chủ động phòng tránh; đối phó kịp thời, khắc phục hậu quả khẩn trương và có hiệu quả”, vừa qua, Thường trực PCLB-TKCN chuyên ngành Thủy sản thuộc Sở NN-PTNT đã triển khai các phương án PCLB-TKCN. Trước hết là tập trung tuyên truyền, phổ biến kiến thức về phòng chống thiên tai cho ngư dân; xây dựng phương án, kế hoạch chuẩn bị đối phó phù hợp với thực tế, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của ngư dân. Đồng thời, thực hiện nghiêm túc quy trình đăng ký, đăng kiểm tàu cá theo quy định; tổ chức đào tạo, cấp bằng thuyền trưởng, máy trưởng và cấp giấy phép khai thác hải sản cho ngư dân. Bên cạnh đó, hướng dẫn ngư dân trang bị các thiết bị an toàn như ra đa hàng hải, máy đàm thoại và các dụng cụ cứu sinh, cứu nạn… trước khi ra khơi đánh bắt; hướng dẫn ngư dân lập các tổ, đội đoàn kết đánh bắt hải sản trên biển nhằm hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong đánh bắt cũng như ứng phó với thiên tai...

Hiện nay, hệ thống thông tin liên lạc giữa Ban Chỉ huy PCLB-TKCN chuyên ngành Thủy sản đã kết nối với các địa phương, các chủ tàu, các đài thông tin duyên hải, các lực lượng TKCN của tỉnh và Trung ương. Khi có thông tin bão, áp thấp nhiệt đới, lực lượng làm công tác PCLB-TKCN chuyên ngành Thủy sản sẽ trực 24/24 giờ trong suốt thời gian cơn bão xảy ra để theo dõi các bản tin thời tiết, kịp thời thông báo và hướng dẫn ngư dân các biện pháp phòng tránh, cũng như các biện pháp cứu nạn; đồng thời, phối hợp với bộ đội biên phòng, hải quân, cảnh sát biển và các Trung tâm TKCN khu vực để thông tin cho ngư dân biết và chủ động phòng tránh.

Việc trang bị công nghệ kết nối vệ tinh Movimar nhằm giúp ngành chức năng nắm bắt thông tin chính xác hoạt động của tàu cá trên biển; hỗ trợ ngư dân hoạt động khai thác biển hiệu quả kinh tế cao gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Thiết bị Movimar còn giúp ngư dân tiếp nhận dự báo thời tiết nhanh, kịp thời, chính xác để tìm nơi trú ẩn an toàn; hỗ trợ cho các thuyền trưởng định vị chính xác ngư trường khai thác, tiết kiệm nguồn nhiên liệu. Ngoài ra, ngành Thủy sản tỉnh còn hỗ trợ 237 thiết bị thu trực canh cho các tàu cá khai thác thủy sản ven bờ, nhằm tăng cường công tác thông tin liên lạc cho ngư dân.