Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1838 - 1868), sinh tại làng Bình Nhựt, huyện Cửu An, Phủ Tân An (nay thuộc xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức, Long An) nhưng nguyên quán ở xóm Lưới, làng Vĩnh Hội, tổng Trung An, huyện Phù Cát, trấn Bình Định (nay là thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định). Ông nổi tiếng giỏi võ từ nhỏ, cương trực, nghĩa hiệp, giàu lòng yêu nước, thương dân. Ông là thủ lĩnh phong trào khởi nghĩa chống Pháp ở Nam Bộ. Ông trực tiếp chỉ huy nhiều trận đánh oanh liệt, trong đó có hai chiến công vang dội đốt cháy, làm chìm tàu L'Espérance (tàu “Hy vọng”) trên vàm Nhựt Tảo năm 1861, tiêu diệt đồn lũy đầu não của giặc Pháp ngay tại tỉnh lỵ Rạch Giá năm 1868. Khi bắt được Nguyễn Trung Trực, giặc Pháp tìm mọi cách thuyết phục, dụ dỗ, chiêu hàng nhưng không thành công. Cuối cùng chúng xử chém ông vào ngày 27-10-1868 (nhằm ngày 12-9 năm Mậu Thìn).

Đền thờ anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực được xây dựng theo kiến trúc cổ, nằm trên khu đất có thế “tọa sơn ngọa thủy”, xung quanh được bao bọc bởi dãy núi với những khối đá lớn, phía trước là bãi biển đẹp. Tổng diện tích xây dựng là 1,2 ha, với nhiều hạng mục chính như đền thờ, sân hành lễ, nhà bia, nhà soạn lễ, nhà vọng cảnh, nhà quản lý, cổng tam quan,…

Phát biểu tại buổi khánh thành, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh: Ý chí đấu tranh anh dũng, sự hy sinh bất khuất của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực là tấm gương sáng ngời về tinh thần yêu nước, chống giặc ngoại xâm của dân tộc với câu nói bất hủ: “Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam, thì mới hết người Nam đánh Tây”. Đền thờ anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực là nơi tưởng nhớ, tri ân công đức của người anh hùng dân tộc trong công cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.

Lễ tưởng niệm anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực được nhân dân tổ chức vào các ngày 27, 28, 29/8 âm lịch hàng năm./.

LKY