Theo báo cáo của Bộ GTVT, đối với dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025, đến nay các địa phương đã cơ bản hoàn thành công tác đo đạc tại thực địa, kiểm kê tài sản trên đất, đã phê duyệt phương án đền bù đạt 28% diện tích; giải ngân đạt 31% vốn bố trí năm 2022. Một số địa phương đã triển khai công tác GPMB và thực hiện giải ngân tốt như: Bạc Liêu, Kiên Giang, Bình Định, Hậu Giang.

Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Bình Định

Riêng với tỉnh Bình Định, công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025, qua địa phận tỉnh có chiều dài khoảng 118,8km. Chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được Bộ GTVT phê duyệt hơn 4.953 tỷ đồng. Đến nay, 08 địa phương trong tỉnh đã phê duyệt phương án bồi thường, GPMB cho 5.554 hộ dân và tổ chức bị ảnh hưởng với số tiền hơn 1.090 tỷ đồng. Tính đến nay, Bộ GTVT đã cấp hơn 779 tỷ đồng, các địa phương đang tiến hành chi trả. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là theo kế hoạch chi trả đến thời điểm 20/11/2022 còn thiếu hơn 676 tỷ đồng; và đến 31/12/2022 thiếu hơn 1.084 tỷ đồng. Khó khăn nữa là diện tích mỏ vật liệu phục vụ dự án khá lớn nhưng chưa được chủ đầu tư bàn giao mốc để địa phương tổng hợp, đăng ký vào Kế hoạch sử dụng đất và triển khai công tác bồi thường GPMB.

UBND tỉnh Bình Định kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét báo cáo Ủy ban Thường vụ  Quốc hội xin điều chỉnh, bổ sung diện tích chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên để thực hiện Dự án; kiến nghị Chính phủ cho phép diện tích này được tính riêng, không tính vào chỉ tiêu sử dụng đất phân bổ trên địa bàn Bình Định. UBND tỉnh cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét cho chủ trương bổ sung thêm kinh phí bồi thường, GPMB hơn 2.852 tỷ đồng so với kinh phí đã được chủ đầu tư phê duyệt. Trước mắt, đề nghị Bộ GTVT bổ sung kinh phí còn thiếu hơn 676 tỷ đồng theo kế hoạch chi đến thời điểm 20/11/2022; và bổ sung hơn 1.084 tỷ đồng theo kế hoạch chi đến 31/12/2022 để các địa phương, đơn vị chi trả, đáp ứng yêu cầu bàn giao 70% diện tích mặt bằng các gói thầu xây lắp trước ngày 20/11/2022 và bàn giao toàn bộ diện tích còn lại trong quý II/2023. UBND tỉnh cũng đề nghị Bộ GTVT, Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về thủ tục GPMB các mỏ vật liệu, bãi đổ thải để đáp ứng tiến độ yêu cầu khởi công dự án.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu thực hiện 3 đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, bao gồm: thể chế, hạ tầng, nhân lực. Trong đó, về hạ tầng có các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.

Để đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương phải đổi mới tư duy, tiếp cận, xử lý vấn đề, tổ chức thực hiện; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công việc. Thủ tướng cho rằng trong lúc khó khăn này, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người dân, đồng thời tạo tăng trưởng cho nền kinh tế là nhiệm vụ chính trị quan trọng, đòi hỏi các cấp, các ngành, các địa phương phải quyết liệt làm vì dân, vì nước, không để lãng phí nguồn lực quốc gia. Thủ tướng nhấn mạnh cán bộ đảng viên được phân công nhiệm vụ thực hiện những dự án này phải gương mẫu, ai làm không được việc cần phải thay.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành rà soát lại công tác chuẩn bị thủ tục đầu tư đảm bảo đơn giản nhanh nhưng phải đúng quy định của pháp luật. Đối với công tác GPMB đi đôi với tái định cư, Thủ tướng lưu ý cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc và chú trọng làm tốt công tác dân vận. Thủ tướng cũng nhắc nhở công tác đấu thầu, đấu giá phải đúng quy định pháp luật, không được thông thầu; lựa chọn tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát phải đạt chất lượng.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường công tác kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức thực hiện các công trình dự án trọng điểm quốc gia. Các bộ, ngành và địa phương cần phối hợp với nhau đồng bộ hơn, chặt chẽ hơn, giải quyết ngay những khó khăn vướng mắc hiện nay. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ được giao vốn cho các địa phương, đơn vị nào làm được; và đã cam kết thì phải làm, đã làm phải có hiệu quả.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ GTVT và các địa phương không được lùi tiến độ khởi công các gói thầu của dự án đường cao tốc Bắc – Nam phía Đông, giai đoạn 2021-2025, tất cả phải được khởi công đúng vào ngày 31/12/2022.